- Tất nhiên là không. Do không
thấy sự thật mới chấp thường, chấp đoạn. Thật ra, trong Pháp vốn có thường có
đoạn, vì có pháp vô thường như pháp tướng hữu vi sinh diệt, có pháp không vô
thường sinh diệt như pháp tánh vô vi tịch tịnh – Niết-bàn. Nhưng vấn đề là ở
chỗ thấy một chiều - biên kiến - nên mới chấp thường, chấp đoạn, gọi là chấp
nhị nguyên. Nếu đã chấp thì đều là ảo tưởng, không đối diện với sự thật.
Giác ngộ
là thấy ra Niết-bàn ngay nơi thân thọ tâm pháp chứ không phải loại trừ thân thọ
tâm pháp để tới một Niết-bàn “hoàn toàn đoạn diệt”, cũng không phải từ
bỏ thân thọ tâm pháp để tới Cõi Phật “Thường-Lạc-Ngã-Tịnh”. Người sau do
tưởng tượng mà nhầm lẫn về giải thoát giác ngộ đã đưa ra mục tiêu tu luyện mang
tính chấp đoạn diệt hoặc chấp thường hằng để mong đạt đến. Giống như người
tưởng mình bị mất cái đầu nên đi tìm cái đầu khắp nơi, đến khi va đầu vào vách
mới biết cái đầu vẫn còn đó.
Khi ngài
Assaji nói với đạo sĩ Sārīputta: “Tất cả pháp (luân hồi sinh tử) đều do nhân
tâm ông sinh ra, khi nhân ấy diệt thì các pháp (luân hồi sinh tử) cũng diệt”,
nghe xong như va đầu vào vách, đạo sĩ Sārīputta liền ngay đó thấy ra Pháp tánh,
chứng quả Nhập Lưu, không còn loay hoay tìm thường tìm đoạn trong ảo tưởng nữa.
Còn ông Bāhiya thì chứng quả A-la-hán liền ngay khi nghe xong đức Phật nói “Trong
thấy chỉ thấy, trong nghe chỉ nghe, trong xúc chỉ xúc, trong biết chỉ biết,
không có bản ngã Bāhiya trong đó dù quá khứ, tương lai hay hiện tại”. Vậy
mục đích của tu tập đâu phải để đạt thường đạt đoạn như người sau thêm thắt qua
các nhà chú giải và các luận sư đầy khái niệm ngữ nghĩa của lý trí.
Trà Đạo ngày 11.04.2017HT. Viên Minh